Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka Pierre'a Chuvina jest znakomitym opracowaniem dotyczącym pogan i ich kultów w epoce późnego antyku oraz wczesnego średniowiecza. Autor analizuje ogromną ilość tekstów starożytnych i bizantyńskich, które reprezentują zarówno chrześcijański jak i pogański punkt widzenia. Wyróżnia się przy tym znakomitą erudycją. Kompozycja książki jest przejrzysta: pierwsza część poświęcona jest przedstawieniu stopniowego zaniku dawnej religii, druga zaś przedstawia jej "portret". Autor świetnie przedstawił przemiany późnoantycznej religijności, zwłaszcza przemiany tradycyjnej religii grecko-rzymskiej, o których często się zapomina zakładając, że religia V wieku była identyczna jak w czasach Peryklesa czy Platona. Sporo miejsca poświęcono takim tematom jak magia, teurgia czy platonizm. Nie popada Autor w apologetyczny względem pogan ton (co często zdarza się niektórym badaczom) i potrafi w tak delikatnych sprawach, jak religia, zachować obiektywizm i badawczą postawę "sine ira et studio". Szczególnie warte podkreślenia jest ukazanie ekonomicznych i politycznych motywów konwersji pogan na chrześcijaństwo. Przedstawił wiele kontrowersyjnych spraw z dziedziny stosunków między obydwiema religiami, m.in. zamordowanie Hypatii, które ukazał jako efekt raczej sporów politycznych niż religijnych. Książkę dobrze się czyta, jest ładnie wydana. Za wadę można natomiast uznać umieszczenie przypisów na końcach rozdziałów, co utrudnia korzystanie z nich czytelnikowi. Książka jest znakomitą monografią tematu i warto ją polecić. Tomasz Babnis