Najnowsze artykuły
- ArtykułyAzyl i więzienie dla duszy – wywiad z Tomaszem Sablikiem, autorem książki „Mój dom”Marcin Waincetel1
- ArtykułyZa każdą wielką fortuną kryje się jeszcze większa zbrodnia. Pierre Lemaitre, „Wielki świat”BarbaraDorosz5
- ArtykułyStworzyć rzeczywistość. „Półbrat” Larsa Saaybe ChristensenaBartek Czartoryski16
- ArtykułyNagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego: poznaliśmy 10 nominowanych tytułówAnna Sierant17
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Halina Zawadzka
1
7,5/10
Pisze książki: reportaż
Autorka - z pochodzenia polska Żydówka - od wielu lat żyje w Stanach Zjednoczonych. Dzięki jej staraniom Polki ukrywające ją w czasach okupacji uhonorowane zostały pośmiertnie medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
7,5/10średnia ocena książek autora
102 przeczytało książki autora
142 chce przeczytać książki autora
0fanów autora
Zostań fanem autoraKsiążki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Najnowsze opinie o książkach autora
Ucieczka z getta Halina Zawadzka
7,5
@Czytam_zapasowo
Świadectwo wspomnień p. Hali jest tak bardzo wrażliwe i niezmiernie ważne, że nie chce tego wkładać w żadne gwiazdki czy inną skalę ocen. Jestem wdzięczna, że w ogóle ta książka została napisana. Autorka miała wielkie obiekcje czy to zrobić ale na szczęście po 50 latach od zakończenia wojny, zrobiła to i niektórzy mogą pomyśleć co ta kobieta mogła pamiętać po takim czasie? Otóż książkę czyta się ta lekko i z przeświadczeniem jakby to nie były wspomnienia, a fakty spożywane na bieżąco.
Widmo tych dwóch lat ukrywania się po ucieczce z getta w Końskich prześladowała autorkę bardzo długo i tutaj chyba nikt się nie zdziwi. Czy pomyśleli byście, że Wasz kolor włosów może być dla Was wyrokiem śmierci albo zmiana imienia i nazwiska oraz znajomość faktów związanych z Waszą nową tożsamością mogą mieć ogromne znaczenie czy przeżyjesz.Czego się dowiedziałam jeszcze z książki? My polacy wcale nie byliśmy tacy święci, a właściwie byliśmy też mordercami w większości, co po tylu latach jest szokiem dla mnie jako człowieka, matki, kobiety, czytelnika tego świadectwa.
Zachęcam do przeczytania, bo książka nie jest długa, a naprawdę pozostawia miejsce w głowie na przemyślenia.
Ucieczka z getta Halina Zawadzka
7,5
Czułam się, jak szczur w labiryncie śmiertelnych pułapek.
Tak intensywnie i emocjonalnie nie przeczytałam, ale dosłownie przeżyłam wspomnienia autorki. Spisane po pięćdziesięciu latach od zakończenia II wojny światowej nadal były tak silne, wyraźne, namacalne i bardzo bolesne, że bez problemu przelały się na mnie, czyniąc ze mnie empatycznie towarzyszkę uciekającej przed myśliwymi. To było upodlające, odczłowieczające doświadczenie i dało mi wyobrażenie o sile destrukcyjnego napięcia na psychikę nastoletniej dziewczyny uwiezionej w marcu 1941 roku w koneckim getcie, z którego postanowiła uciec. Widziała w nim tylko śmierć i podświadomie czuła, że „wszystkie te spadające na getto nieszczęścia bladły wobec strasznej groźby jego likwidacji”. Udało się jej to w ostatniej chwili – 31 października 1942 roku tuż przed swoimi osiemnastymi urodzinami. 3 listopada zaczęły się rozstrzelania i pierwsze transporty do Treblinki. W ucieczce towarzyszyła jej macocha Sara i pięcioletnia, przyrodnia siostra Helenka, z którymi potem się rozdzieliła.
Jednak znalezienie się po aryjskiej stronie nie oznaczało bezpieczeństwa i łatwiejszych warunków do przeżycia.
Bardzo szybko przekonała się, że miała błędne wyobrażenie o Polakach poza gettem. Boleśnie przekonała się o tym już w początkowych godzinach w polskim świecie. W pierwszym domu organisty, u którego miała przenocować, ludzie mający jej pomóc, usiłowali ją zamordować. Dla pieniędzy. Nie było łańcucha życzliwych ludzi przekazujących sobie uciekinierkę z rąk do rąk. Była samotna nastolatka w obcym, wrogim środowisku, w którym nikogo nie znała, na nikogo nie mogła liczyć i nikt jej nie oczekiwał. Błądząca Żydówka wśród nazistów i Polaków, dla których rozpoznanie w niej semickich rysów było równie łatwe, co niebezpieczne. Nieświadomie poruszająca się po najbardziej niebezpiecznych trasach naszpikowanych strażnikami i zwolennikami systemu okupacji – dworcach i pociągach. Bez żadnych dokumentów. Jej okrężna i chaotyczna wędrówka z Końskich przez Warszawę do Starachowic, gdzie ostatecznie znalazła kryjówkę, przypominała wyrąbywanie sobie drogi życia pomiędzy Niemcami a Polakami wrogo nastawionymi do Żydów. Ich nadgorliwość w ich wyłapywaniu, czego była nieraz świadkiem, długo ścigała ją uwidoczniona często i otwarcie w wypowiadanym zdaniu – „My, Polacy, powinniśmy postawić tutaj pomnik Hitlerowi za to, że rozwiązał za nas problem żydowski”. W tych wspomnieniach, jak w żadnych innych, ujrzałam tak silną skalę nienawiści Polaków do Żydów, że zrozumiałam, dlaczego jej echo (i to wcale nie słabe) słyszę do dzisiaj. Dla mnie to był psychiczny horror, w którym przeżywanie własnej śmierci stawało się codziennością, rutyną i życiem z minuty na minutę, na które nie można było się zobojętnić, znieczulić. Tym bardziej mój szacunek wzbudziły matka i córka, które przygarnęły Halę i doświadczały tego samego, co ona - Karolina Słowik i Olga Słowik. Ukrywała się u nich dwa lata pod obcą tożsamością. Nie tylko przed Niemcami, ale i przed sąsiadami, mieszkańcami Starachowic, a nawet pozostałymi członkami rodziny Słowików. Autorka złego wizerunku nie oszczędziła nawet oddziałom AK, w którego konspiracyjne działanie została zaangażowana przez rodzinę ukrywających ją kobiet. W oddziale partyzantów ukrywała się przez krótki okres tylko dlatego, że nie znali prawdy o jej pochodzeniu. W przeciwnym razie prawdopodobnie spotkałoby ją to samo, co schwytanego w lesie Żyda – rozstrzelanie na rozkaz dowódcy.
Śledząc dramatyczne losy autorki, stale towarzyszyło mi nieodparte wrażenia o cudowności jej ocalenia. W beznadziejnych sytuacjach, w których nie miała żadnych szans, kiedy widziała wymierzony w nią pistolet lub nie mniej śmiertelny palec dziecka z okrzykiem „Żydówa, patrzcie, tam stoi Żydówa!”, kiedy zrezygnowana próbowała podciąć sobie żyły, zawsze, ale to zawsze zdarzał się mały cud, ratujący ją z beznadziei, bezsiły, niemożności i niemożliwości. Czasami zdarzenia tak bardzo irracjonalne, trudne do wytłumaczenia i niezrozumiałe, jak skomplikowana jest psychika ludzka i nieprzewidywalne człowiecze zachowanie w skrajnych, traumatycznych momentach. To były nie tylko sploty sprzyjających okoliczności, ale i nietypowe, bo litościwe zachowanie niemieckiego żołnierza, konfidenta, policjantów kolejowych, od których nie miała prawa oczekiwać czegokolwiek poza śmiercią i liczyć na jakąkolwiek pomoc. Ten ciąg małych cudów w epicentrum zagłady, dziwił ją samą. Dlatego zadawała sobie pytanie – jak to możliwe, że przeżyła? Pisząc te wspomnienia, próbowała sobie na nie odpowiedzieć, a przy okazji powstało niezwykłe studium ocalenia. Jednego z kilkunastu istnień, jakie zdołało się uratować z koneckiego getta. Kiedy słyszę takie pytanie padające z ust ocalałych, zawsze przypominam sobie słowa Zbigniewa Herberta – „ocalałeś nie po to aby żyć masz mało czasu trzeba dać świadectwo prawdzie”. I tę prawdę można zobaczyć w serii „Żydzi Polscy”, która udostępnia klasykę „źródłowej literatury żydowskiej XX wieku, bezpośrednie świadectwa życia Żydów na ziemiach polskich – w większości opowiadające o doświadczeniu Holokaustu” – jak przeczytałam na okładkowym skrzydełku.
A prawda jest bolesna nie tylko dla Żydów, ale przede wszystkim dla Polaków.
Bo to także studium polskiego społeczeństwa i jego nastawienia do zagłady Żydów dziejącej się na ich oczach, często ich rękoma i przy ich pomocy. Momentami nadgorliwej. To dlatego tę książkę wpisuję w kanon publikacji zapoczątkowany przez bezkompromisowego Jana Tomasza Grossa. To w takich publikacjach znajduję odpowiedź na wiele nurtujących mnie pytań dotyczących nieprzychylnej postawy współczesnych Polaków wobec Żydów. I dlaczego autorka, tak, jak wielu jej rodaków, nie widziała przyszłości w powojennej Polsce, wyjeżdżając do USA – „Straciłam nadzieję, że kiedykolwiek Żyd będzie mógł żyć w Polsce bez piętna swego pochodzenia”.
A ja zadałam sobie pytanie, które powstało pod wpływem tych wspomnień – jak my, Polacy, z takim wrośniętym w nas od wieków antysemityzmem i rasizmem, poradzimy sobie z postawami wobec emigrantów z Syrii, których pierwsza fala już do nas dotarła i będą następne?
http://naostrzuksiazki.pl/