Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pozycja ta wywołała we mnie mieszane uczucia. Wiedzy fachowej Autorowi odmówić nie sposób, jako profesjonalista posiada ją w stopniu godnym pozazdroszczenia. Ma jednak problemy z jej systematycznym i ciekawym dla czytelnika przedstawieniem. Być może odpowiada za to w jakimś stopniu specyfika serii, dla której przygotowano niemiecki oryginał. To seria o profilu archeologicznym i publikowane w jej ramach opracowania z założenia bazować mają na materiale wykopaliskowym, przy minimalnym tylko wykorzystaniu źródeł pisanych (literackich, dokumentowych itp.). Trzymanie się przez Autora tej zasady (chociaż i tak w wielu miejscach zmuszony jest od niej odejść – z czego się zresztą usprawiedliwia, czyżby przed niemieckim wydawcą?) prowadzi niejednokrotnie do zamieszczania w tekście nudnych i zbędnych wyliczanek, opisujących takie czy inne artefakty, ilustrujące kolejne aspekty życia czy pracy niewolników. Do tego dość dziwny podział materiału, co skutkuje omawianiem kwestii luźno powiązanych z podstawowym tematem rozdziału (np. w części dotyczącej karania niewolników sporo miejsca poświęcono instytucji wspólnego posiadania niewolnika/niewolników przez kilku właścicieli, wypadało raczej przedstawić to zagadnienie w osobnym punkcie – może zemściło się tutaj programowe unikanie zajmowania się problematyką ściśle prawną). W sumie otrzymujemy monografię przynoszącą dużą porcję wiedzy na temat niewolnictwa w antycznej Grecji oraz Rzymie, dla wielu czytelników nowatorskiej (zwłaszcza, gdy czerpali wyobrażenia na ten temat z filmowych produkcji ze Spartakusem i gladiatorami w rolach głównych),wiedzy podanej, niestety, w trudnej do strawienia formie. Mimo woli nasuwa się porównanie z podobną w założeniach monografią S. G. Millera, Starożytni olimpijczycy, Warszawa 2006, również napisaną przez archeologa i również opartą głównie na materiale archeologicznym oraz ikonograficznym (ceramika, rzeźby itp.). Ta druga praca przedstawia temat antycznego sportu w sposób zajmujący i przyciągający uwagę czytelnika, obecna wymaga dużej koncentracji przy lekturze, momentami nuży. Na plus zapisać należy bogaty, dobrze dobrany do treści materiał ilustracyjny (szkoda, że wyłącznie czarno-biały, ale to już chyba decyzja Wydawnictwa). Gorzej wypadła praca tłumacza. Nie wątpię, że to wytrawny germanista, gorzej przedstawiają się kwalifikacje polonistyczne. Stąd ciężki, wymagający nieustannego skupiania uwagi, nużący styl, mnóstwo skomplikowanych, wielokrotnie złożonych zdań – oddających zapewne wprost frazy niemieckiego oryginału. Nie ułatwia to lektury.