Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Spodziewałam się książki historycznej bądź quasi-historycznej i w obydwu przypadkach się zawiodłam. Zacznę jednak od początku. Sposób pisania książki zdradził mi niemal natychmiast, że nie jest to książka pisana przez badacza historycznego czy też historyka sensu stricto. Autor bowiem momentami fabularyzuje wydarzenia, dodając do tego własne subiektywne odczucia. Trochę czasu musiałam poświęcić kwerendzie w internecie, by uzyskać informacje, kim jest ów autor, gdyż w książce brak jest notatki o autorze. Jak się okazało autorem jest amerykański pisarz i filmowiec, redaktor czasopism z zakresu biologii i nauki, z wykształcenia biolog i literat. Nie twierdzę, że ktoś, kto nie ma wykształcenia historycznego nie jest w stanie napisać dobrej książki historycznej. Niestety w tym przypadku brak naukowego historycznego podejścia sprawia, że książki nie można zaliczyć do grona rzetelnych publikacji naukowych. Poza wadą fabularyzowania, przez co otrzymujemy nacechowaną subiektywizmem historię, brakuje mi tu także jakże istotnej bibliografii. Ponadto autor opierał się wyłącznie na źródłach amerykańskich różnego rodzaju, co w sporym stopniu, w mojej opinii, przyczyniło się do spadku wiarygodności. Odniosłam wrażenie, jakbym czytała opowieść o biednych bohaterach, którzy dostali się w łapy krwiożerczych i nieludzkich kanibali. To subiektywne odczucie niestety dało się zauważyć. Jeszcze jedna rzecz, która zwróciła moją uwagę in minus dotyczy kwestii nazw miejscowości oraz nazwisk. Nie jestem pewna, być może jest to kwestia polskiego tłumaczenia, ale nie mogę zrozumieć, dlaczego raz nazwiska japońskie są odmieniane, gdzie indziej nie. Nie bardzo też rozumiem, dlaczego używa się japońskich sformułowań znaczących tyle co "wieś", "miasto", jako integralną nazwę miejscowości. Na plus mogę zaliczyć próbę krytycznego podejścia do samej kwestii prowadzonego procesu, gdzie sam autor przyznaje, że część zeznań była wymuszana, innymi razy była to tylko konfabulacja śledczych, którzy z własnych notatek tworzyli skróconą wersję zeznania. Co więcej, sposób w jaki autor przedstawia proces śledztwa w mojej opinii świadczy o nieudolności oraz braku jakiejkolwiek bezstronności. Istotne wydaje się też być to, że na procesie oskarżeni Japończycy nie mieli tłumaczonych wypowiedzi oskarżycieli, obrońców i komisji sędziowskiej. Stawia to Amerykanów w niezbyt przyjaznym świetle. A fakt, że w 1958 roku wyroki wydane w trakcie tego procesu, z powodu błędów proceduralnych trybunału, unieważniono mówi sam za siebie. Nie twierdzę, że Japończycy byli rycerzami bez zmazy i skazy i nie prowadzili eksperymentów medycznych. Wprost przeciwnie jestem przekonana o tym, że faktycznie takie eksperymenty miały miejsce. Gdybym jednak chciała bardziej zgłębić ten temat nie wybrałabym tej książki jako lektury tematu. Pod koniec książki dowiedziałam się, że jednym ze źródeł dla autora stał się liczący 2192 strony stenogram sprawy nr 290: Stany Zjednoczone przeciwko Kajura Aihara i innym. Gdyby autor, choćby w sposób częściowy przedstawił po prostu te stenogramy jako wybór źródeł, książka byłoby zdecydowania bardziej godna polecenia.