Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Tytułowe żagary w gwarze wileńskiej oznaczają chrust, suche patyki. Nazwę tę przyjęła też grupa poetycka, zrzeszająca w latach 1931-1934 młodych poetów, działaczy społecznych i studentów USB w Wilnie. I właśnie o działalności tej grupy traktuje książka Pana Andrzeja Zieniewicza. Przedstawiając poszczególne postaci, opisując ich twórczość i działalność Autor ukazuje stosunki społeczno-polityczne panujące w Wilnie i odradzającym się państwie. Trudno nie zgodzić się z wieloma cytowanymi tu poglądami bohaterów opracowania, np. „Nacjonalizm nie tkwi w prawie naturalnym, jest sprzeczny z dobrem ogólnym, bo wprowadza destrukcję w życie państwowe (…) jest doktryną i ruchem, który wcale nie zna logiki teoretycznego rozwiązania opartego na przesłankach etycznych lub socjologicznych, a uzasadnienie jego opiera się wyłącznie na pierwiastkach irracjonalnych, duszy ludzkiej (…) na niskich instynktach egoizmu narodowego i hakatystycznej zachłanności”. Pan Andrzej Zieniewicz pokazuje dążenie członków grupy do znalezienia takich form językowych umożliwiających im tworzenie poezji zaangażowanej, podejmującej problematykę społeczną bez uciekania w propagandę. Nic więc dziwnego, iż zamiast zakończenia zamieszcza wypowiedź Jerzego Zagórskiego: „Poezja feruje wyroki w imieniu historii, Są to wyroki odwołalne, przez następne pokolenia mogą być skasowane – ale jednak w biegu wydarzeń powinny mieć znaczenie sądów najdostojniejszych i najwyższych”.