Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka powstał za czasów, gdy w kraju nad Wisłą uprawiano historiografię marksistowską. A jak powiadał mój profesor na uczelni: „historyk marksistowski sam jest twórcą źródeł”. Książka w założeniu miała obalać mity i stereotypy związane z historią naszego kraju. I zaczęła się bardzo interesująco. Ze zdumieniem czytałem tezy autora na temat bitwy pod Somosierrą. W polskiej tradycji historycznej są dwie legendy tego wydarzenia. A mianowicie biała, która ma pokazywać bitność i heroizm polskiego żołnierza. Druga, czarna legenda twierdzi, że jest to przykład polskiej brawury i lekkomyślności, gdzie w imię obcych interesów hojnie szafuje się polską krwią na obcej ziemi. Powstał nawet określający tę legendę pejoratywny termin „kozietulszczyzna”. Określenie to pochodzi od dowódcy polskich szwoleżerów, którzy szarżowali wprost na armaty w hiszpańskim wąwozie. Patrząc chłodno na tę bitwę, to jest to niesamowity sukces militarny i polityczny. Prawie wcale się nie mówi o tym, że w bitwie zginęło raptem 50 szwoleżerów, gdy po stronie wroga rozbito całe ugrupowanie wroga, biorąc do niewoli kilka tysięcy jeńców i otwierając drogę głównym siłom inwazyjnym do stolicy Hiszpanii. Sukces polityczny też był niekiepski. Polska wyrosła do rangi głównego sprzymierzeńca Francji i Napoleon musiał pamiętać o dzielności i wierności polskiego żołnierza kreśląc na nowo grancie państw Europy. Porównajmy bilans tej bitwy i korzyści politycznych z hekatombą powstania warszawskiego, gdzie zginęło ponad 200 tysięcy niewinnych cywilów, a korzyści polityczne tego zrywu trudno dostrzec. Ale wracając do epoki napoleońskiej, ktoś powie: no dobrze, ale co my tam w ogóle robiliśmy 2 tysiące kilometrów od domu? A co robili polscy żołnierze w Afganistanie czy w Iraku jeszcze parę lat temu? Tak samo militarnie zaznaczali rangę i system międzynarodowych sojuszy naszego kraju. Niestety dalej książka staje się prymitywną agitką polityczną. Autor wprowadza nas w czasy okupacji hitlerowskiej, gdzie w jego wizji przeszłości walkę podejmowali bojownicy jedynie słusznej strony czyli Gwardii Ludowej i działacze PPR-u. Z absurdalnym wręcz patosem opisuje akty oporu garstki ludzi, którzy w przedwczesnych akacjach zbrojnych w roku 1942/1943 prowokowali jedynie okupanta do krwawych represji. Ta apologia jedynie słusznej organizacji, która była przecież nieliczna w porównaniu z ordynarnie przemilczaną przytłaczjącą większością członków Armii Krajowej, przypomina mi współczesną narrację historyczną pisowskiego rządu. Gdzie niewielka grupa określana mianem „żołnierzy wyklętych” jest ślepo gloryfikowana na tle całego zmaltretowanego przez długą wojnę narodu, który chciał zacząć normalnie żyć, bez względu na okoliczności polityczne. Tak już jest, że każda władza z zakusami autorytarnymi posługuje się historią jako podbudową dla swojej zakichanej ideologii lub używa jej jako oręża do zwalczania innych niewygodnych poglądów.