Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Tytuł deklaruje, że jest to pozycja tylko o Babilonii, ale – o ile faktycznie Babilon i Asyria zajmują więcej miejsca i są szczególnie eksponowane – to w rzeczywistości jest o dziejach Mezopotamii ogółem, a autor cofa się do epoki sumeryjskiej, gdy tylko jest mu to potrzebne. Książka składa się z dwóch części – pierwsza opisuje dzieje „ogólne i polityczne”, czyli co się działo w jakim czasie, choć ja bym to nazwał dziejami geograficzno-polityczno-militarnymi. Jest tu całkiem obszernie o kulturach neolitycznych i przedsumeryjskich – ale niezbyt już aktualnie. Druga część to dzieje kulturowo-cywilizacyjne, prezentujący dorobek kulturowy i zdobycze cywilizacyjne Mezopotamii (w tym o strukturze społecznej, budownictwie, nawykach żywieniowych, życiu seksualnym, prawodawstwie, religii i wielu innych). Saggs obficie przytacza teksty źródłowe stanowiące jej spuściznę piśmienniczą: kodeksy praw, listy, eposy, legendy, przysłowia i inne. Na koniec sumuje, jak dużo zdobyczy kultura żydowska oraz tzw. cywilizacja europejska zawdzięcza Mezopotamii. Książka jest obszerna, a informacji jest wiele. Saggs wielokrotnie wprowadza szerszy kontekst – opowiada na przykład o poszczególnych ludach tworzących Mezopotamię czy państwach sąsiadujących z nią w momencie, w którym wkraczają one na arenę dziejów (np. Elam, Mitanni). Z pozoru ilość wiadomości, nazw własnych, wyliczeń i datowań przytłacza, ale Saggs umie budować ciekawą narrację. Publikacja zawiera również niemało ilustracji – w większości czarno-białych – przedstawiających co istotniejsze rzeźby i płaskorzeźby, zapewne załączonych jako namiastka wizualizacji tego klimatu i kultury dla czytelnika żyjącego przed czasami Internetu. Książka ta bowiem wydana po polsku pół wieku temu (a oryginał w 1962) z pewnością w detalach jest już nieaktualna, ale w ogólnym zarysie przedstawia wszystko, co istotne. W swoim czasie była to rzecz nieoceniona.