Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Czasami moje wybory czytelnicze podyktowane są zupełnym przypadkiem. Tak z pewnością było w przypadku „Chmur” Arystofanesa, po które z pewnością bym nie sięgnęła gdyby nie moja córka. Zatem ta recenzja dedykowana jest właśnie jej 😊 Nie będę ukrywać, że jakoś w kanonie lektur szkolnych, które sama przerabiałam w liceum „Chmur” nie było, i może więc wstyd będzie to przyznać, ale nazwisko Arystofanesa również nie obiło mi się o uszy. Ponieważ jednak człowiek uczy się całe życie, więc i ja nadrabiam zaległości z zakresu klasyki literatury starożytnej. Zacząć należy od tego, że „Chmury” to idealny przedstawiciel greckiego dramatu, a ściślej komediodramatu, z podziałem na sceny i istotną rolą antycznego chóru. Co ciekawsze i tym bardziej dla mnie zaskakujące, to w istocie komizm jest wręcz namacalny w całym tekście, a sam Arytofanes kpi w najlepsze z nabożnego patrzenia na ateńską filozofię i edukację. Satyra, która staje się narzędziem w ręku dramatopisarza uderzyć ma wprost w Sokratesa i jego szkołę sofistów, którą z przekąsem nazywa „pomysłownią”, a z której kpi i szydzi jak mało kto, ukazując mechanizmy, które służyć miały kształceniu przyszłych myślicieli. W procesie tym, czego na własnej skórze doznaje prosty rolnik Strepsjades, który próbuje uciec od swoich długów poprzez naukę filozofii, istotną rolą miała być właśnie admiracja chmur😊To oczywiście duże uproszczenie, gdyż posługując się komizmem Arystofanes krytycznie odnosi się do zgubnego wpływu filozofii sofistycznej na społeczeństwo ateńskie, wyśmiewając wręcz jej idee, które jego zdaniem były nieodpowiedzialne i szkodliwe dla jej odbiorców. Arystofanes, uzbrojony zatem w charakterystyczne dla siebie poczucie humoru, używa go, aby ukazać absurdalność filozofii i jej wpływu na ludzi. Boleśnie wręcz obnaża pustosłowie płynące z ust przedstawicieli stoickiej szkoły, wskazując wręcz na pojawiające się w ich wypowiedziach sprzeczności. Jego satyra jest zabawna i bolesna jednocześnie, co czyni go ważnym i aktualnym tekstem nawet po tysiącach lat. O dziwo, czyta się lekko i naprawdę można się uśmiać. Kto nie wierzy niech sprawdzi sam 😊