Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Myślę, że postać Anny Boleyn zawładnęła wyobraźnią wielu entuzjastów historii Anglii, zwłaszcza tej z okresu panowania Tudorów. Moja fascynacja Henrykiem VIII i jego sześcioma żonami zaczęła się od oglądanego bardzo dawno temu serialu angielskiego zatytułowanego właśnie „Sześć żon Henryka VIII”. Oglądałam go wtedy z wypiekami na twarzy i wielkimi emocjami i to postać Anny, wyniesionej za sprawą króla i jego miłości do najwyższej godności, o jakiej mogła marzyć kobieta, a potem również za jego sprawą i równie spektakularnie pozbawionej wszystkiego łącznie z życiem, pozostała w mej pamięci, żeby po latach wrócić w literaturze i filmie i spowodować moje coraz większe zainteresowanie historią. Powieść Jean Plaidy zaczyna się w Tower, dzień po wtrąceniu Anny do więzienia, kończy nad ranem w dniu egzekucji. Jest wyznaniem Anny, spowiedzią jej życia, próbą zrozumienia, w którym momencie popełniła błąd. Anna może nie budzi sympatii, ale na pewno szacunek, a końcowe strony bez względu na nasze wcześniejsze uczucia, współczucie. Jest dumna, świadoma swojej wartości, wie czego chce, wie, że nie chce iść w ślady siostry. Niestety ogromna ambicja, wizja korony sprawiają, że decyduje się w końcu na związek z królem, tak brzemienny w skutki nie tylko dla niej samej. Anna nie widzi tego, co nieuchronne, prawdziwy charakter Henryka odkrywa zbyt późno. Czy Anna kochała Henryka? Według Jean Plaidy raczej nie, chociaż zapewne był to związek bardzo gorący i burzliwy. Czy Henryk kochał Annę? Tyle lat cierpliwie(?) czekał na małżeństwo z nią. Nie wiem, czy to była miłość. Anna w rozmowie z kuzynką, która stwierdza, że król kochał ją tyle lat i dla niej zerwał z Rzymem, otwarcie mówi: „The King loved the chase. He wanted a son. He could not get one with Katherine. He wanted me, too. I think it was in that order.” Anna była zupełnie inna od swojej poprzedniczki i budzi też zupełnie różne uczucia. Obie królowe łączy jednak tragiczny los, obie egoistycznie wykorzystane przez Henryka, odstawione na boczny tor, w mniej lub bardziej wstrząsający sposób. Henryk przedstawiony jest jako bezwzględny, pełen sprzeczności hipokryta, okrutny i bezlitosny, samolubny i zadufany w sobie człowiek. Powieść nieżyjącej już brytyjskiej pisarki, tak jak i poprzednia o Katarzynie Aragońskiej przykuwa uwagę i wciąga, a im bliżej tragicznego końca Anny, tym wydaje się lepsza. Początek czasem mnie drażnił powtórzeniami informacji, zawartych zaledwie kilka stron czy akapitów wcześniej, ale i tak jest to warta uwagi pozycja, która oprócz przedstawienia życia Anny, opisuje sytuację polityczną zachodniej Europy oraz życie dworu angielskiego (i francuskiego) i relacje na nim panujące. „Perhaps I shall not be forgotten, but remembered as the Queen who was murdered because she stood in the way of one who had the power, cruelly and most unjustly, to murder those who were an encumbrance to him.”