Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Taniec na wulkanie” stanowi interesujący opis życia bogatej arystokracji z przełomu XIX i XX wieku. Szczególnie jeśli ktoś interesuje się tym okresem w historii Europy, bo od nazwisk, tytułów i wzajemnych powiązań pomiędzy poszczególnymi rodzinami wymienianych na każdej stronie może się zakręcić w głowie. Sądzę, że autorka jest wiarygodna (a jest nią Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless, zwana pieszczotliwie „Daisy”),bo przez dekady była ona częścią europejskiej śmietanki towarzyskiej. Znała wszystkich i znana była wszystkim. Książka ukazuje egzystencję ludzi niewyobrażalnie bogatych, która kręci się wokół nieustannych przyjemności. Na ich codzienność składają się bale, przyjęcia, rauty, spotkania, podróże, udział w wyścigach, piknikach i innych atrakcjach. Istny karnawał. Oczywiście wszystko to jest obwarowane szeregiem ścisłych reguł, np. na każdą taką oficjalną imprezę należy starannie się ubrać, a w jej trakcie stosownie się zachowywać i poruszać tylko odpowiednie tematy. I na to nasza droga autorka niejednokrotnie się skarży. Wszechobecna pompa oraz przerażająca sztywność pruskiego dworu krępuje i nuży młodą Angielkę. Podobnie jak wieczna asysta sporego grona służących towarzyszących przy każdej czynności. Jakkolwiek śmieszne nam by się to dziś nie wydawało, ich liczba wcale nie była uwarunkowana ogromem pracy do wykonania, lecz świadczyła o statusie pracodawcy. Krótko mówiąc, czym ktoś wyżej stal w hierarchii społecznej, tym więcej służby musiał zatrudniać. Bardziej po to, by sprawiała dobre wrażenie, a nie wykonywała jakieś konkretne zadania. I jak sobie tak o tym wszystkim poczytałam, to nawet przestałam się dziwić, że komuś w końcu taki stan rzeczy przestał się podobać i komunistyczne hasła znalazły taki posłuch w ówczesnym społeczeństwie. Bo przepaść pomiędzy rolnikiem mieszkającym w chacie krytej strzechą, czy robotnikiem w fabryce, który pracował po 12 godzin dziennie za głodowe stawki, a warstwą uprzywilejowaną, która spędzała czas na słodkim nieróbstwie była niewyobrażalna. A choć sama księżna Daisy krytykuje afiszowanie się bogactwem i rozrzutność, to też do końca nie jest wolna od zachowań typowych dla osoby o jej pozycji- np. wprawdzie w czasie wojny pracuje jako pielęgniarka, ale nie przeszkadza jej to mieć cały czas na swoich usługach pokojówkę i służącego. Oczywiście jest to duża oszczędność w porównaniu z całą rzeszą zwykle obsługujących ją ludzi, ale i tak nie sposób się nie uśmiechnąć czytając o jej poświęceniu i skromnym życiu. Jeśli chodzi o rys polityczny, to jak dla mnie trąci trochę naiwnością. Autorka stoi na straży twierdzenia, że kluczowym elementem, kształtującym politykę Europy przed pierwszą wojną światową nadal były dynastyczne i rodzinne więzy pomiędzy panującymi domami europejskimi. Tymczasem tuż przed 1914 Europą rządziły już nie dynastie, lecz rywalizujące ze sobą bloki polityczno-militarne, dążące do zwiększenia swego terytorium, znaczenia i potęgi. Oczywiście zasiadający na tronach mogli dolewać oliwy do ognia (jak to czynił cesarz niemiecki),czy optować za pokojowymi rozwiązaniami, ale nie należy przeceniać znaczenia ich działań i możliwości. Literacko i stylistycznie miejscami trochę nieporadnie. Nie wiem, czy to wina tłumaczenia, czy autorka faktycznie nie do końca poprawnie potrafiła ubrać swoje myśli w słowa...