Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"To były straszne czasy, gdy dobroć, łaska i zwykły zdrowy rozsądek padły ofiarą wybuchu fanatyzmu, pokrywając tych, którzy przeżyli, gorzkim pyłem żalu i poczucia winy. [...] Ojcowie miasta wierzyli, że są świętymi, predestynowanymi przez Wszechmogącego do rządzenia, kierując się surową sprawiedliwością i uświęconym celem. Ów uświęcony cel przetoczył się niczym jesienny pożar i potężnie nadwątlił Salem oraz okoliczne miejscowości, rozbijając niezliczone rodziny, odbierając rozum, niszcząc zaufanie i dobrą wolę wśród sąsiadów, całych rodzin, podając w wątpliwość naszą wiarę w Boga. [...] Byliśmy jak dzieci drżące ze strachu przed światem, który został nam dany. I właśnie owe dziecinne lęki, samolubstwo i oszczerstwa zmiotły z powierzchni całe wsie. Na własne oczy widziałam, Boga biorę na świadka, niejedno dziecko wiodące na szafot własnego ojca czy matkę".* Wielu kojarzy zjawisko polowania na czarownice z mrokami czasów średniowiecza. Tymczasem, dotyczy to prawie wyłącznie czasów nowożytnych. Masowe osądzanie tysięcy kobiet i mężczyzn za uprawianie czarów trwało od końca XIV w. do połowy XVIII w., rozprzestrzeniając się na krańcach kontynentów, głównie Europy, ale także za sprawą kolonistów na terenach Ameryki Północnej. Prawie połowa oskarżonych osób została stracona, zazwyczaj przez spalenie. Procesy o czary odbywały się głównie przed sądami świeckimi, W nieco mniejszym stopniu zaangażowane w tą machinę działań były sądy kościelne. Społeczeństwo karmione przesądami, żywiło tak głęboki lęk przed czarownicami, iż wyrażał się on często w postaci szalonych, czy wręcz irracjonalnych form zachowania. W niektórych miejscach liczba podejrzanych była duża, a lęk przed nimi tak intensywny, że większość społeczeństwa ulegało panice. Przykładem takiego postępowania były słynne procesy "czarownic z Salem". Mała wioska, obecnie w stanie Massachusetts, stała się widownią zbiorowego szaleństwa, które pozostawiło po sobie ogromne skutki w świadomości i psychice ówczesnych ludzi. Kathleen Kent pragnie przybliżyć mentalność uczestników wydarzeń 1692 r. w swojej powieści "Córka heretyczki". Interesujący jest także fakt, że sama autorka to potomkini Marthy Carrier - uznanej za czarownicę, do końca sprzeciwiającej się praktykom "religijnej tyranii" i stawianym jej zarzutom, za co została powieszona. Główną bohaterką powieści jest Sara - córka oskarżonej Marthy Carrier. Oczami wyobraźni przenosimy się do XVII-wiecznej wioski Andover, sąsiadującej z Salem Village. Z perspektywy dziewczynki zapoznajemy się z codziennymi troskami i przeżyciami, jakie towarzyszyły ludziom w tamtych czasach. Sara ukazuje nam swą matkę, jako silną i surową kobietę, trzymającą się własnych, ustalonych zasad i nieprzyjmującej racji ogółu. Autorka kreśli niezwykłą opowieść o ludzkiej wrażliwości, rodzinnych relacjach oraz głębokiej miłości w obliczu okrutnego losu. Widzimy przyczyny dla których rozwijała się machina polowań na czarownice - ludzką ciemnotę i zabobony, niesprawiedliwość, zazdrość i nienawiść, które były tylko pretekstem do "eliminacji" osób niepożądanych przez społeczeństwo. Z drugiej strony znajdujemy przykłady siły i determinacji kilku ludzi, by sprzeciwić się tym przerażającym praktykom. Wydarzenia, jakich świadkami byli mieszkańcy Salem na wiele sposobów próbowano już ukazać i zrozumieć. Zamysł, którym kierowała się autorka powieści może zainteresować grono czytelników, jednak wykonanie pozostawia wśród wielu poczucie rozczarowania. Powieść jest dosyć krótka, język przystępny, chociaż nieliczne metafory wydają się nieporozumieniem. Kilka pierwszych rozdziałów zawiera treści zupełnie niepotrzebne dla ukazania głębi całej tej historii. Liczne opisy codziennych trosk i zajęć, będących udziałem społeczeństwa, przybliżają nam życie i mentalność tamtych czasów, ale wydają się długie i nużące. Dopiero, właściwa opowieść, wywołująca w czytelniku wiele sprzecznych uczuć, zawarta została w kilku ostatnich rozdziałach. Mimo tego, powieść tę warto polecić zainteresowanym tematyką, ze względu na ukazanie historii ze strony bezpośrednich uczestników zdarzeń, odnoszącej się do ludzkiej, uczuciowej strony poznania i aspektów psychologicznych. * Fragment powieści