Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Powieść opisuje pewien sensacyjny lecz fikcyjny epizod z dziejów Polski, która lada chwila na ponad 100 lat zniknie z map. Terlecki stworzył dzieło dowcipne i złośliwe, a zagadnienie, z jakim się zmierzył, znacznie wykracza poza historię pojedynczego, nawet jeśli szczególnie tragicznego narodu. Otóż pędem do skwantyfikowania, usystematyzowania i domknięcia wiedzy o świecie byli ogarnięci już starożytni; oświeceniowi entuzjaści rozumu tylko ten pęd zabsolutyzowali. I podróż bohaterów „Drabiny Jakubowej” zdaje mi się paralelą poznawczych (i odwiecznych) zmagań człowieka z naturą - nigdy nie uwieńczy ich całkowity sukces, bo immanentnym elementem natury (od którego nie jest wolny i podmiot poznający jako część tejże natury) jest pierwiastek mroku, dzikości, irracjonalności, a w końcu starej, dobrej głupoty.