Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Galla Anonima mit genezy Polski” to książka par excellence interdyscyplinarna. Autor korzysta w niej z metody i zdobyczy tak historii, jak antropologii, biblistyki, religioznawstwa, indoeuropeistyki, literaturoznawstwa, filozofii i filologii łacińskiej. Choć głównym tematem jest kronika Galla Anonima, to czytelnik musi wykazać się dużą dozą cierpliwości, nim wreszcie zostanie ona postawiona w centrum uwagi. Obszerny wstęp (przeszło 60 stron!) i jeszcze obszerniejszy pierwszy rozdział dzieła (ponad 80 stron) zarysowują w sposób niezwykle interesujący problem istnienia w średniowieczu mitów historiograficznych – zwłaszcza mitu genezy – i ich genealogii. Na tych pierwszych około 150 stronach książki znajduje się całe mnóstw interesujących uwag na temat korzeni średniowiecznych tradycji: tak pogańskich vel barbarzyńskich, jak biblijnych i klasycznych. W rozdziałach poświęconych kronice Galla Anonima oraz powstałej w podobnym czasie czeskiej kronice Kosmasa odwołuje się Autor do bardzo wielu koncepcji interpretacyjnych, które pojawiły się były w polskiej mediewistyce. Mocno polemizuje zwłaszcza z tezami Jacka Banaszkiewicza, który przyjmując koncepcje Georges'a Dumézila w swojej książce na temat podania o Piaście i Popielu przypisał temu mitowi pogańskie, indoeuropejskie pochodzenie. Cz. Deptuła często zestawia kronikę Galla Anonima z dziełem mistrza Wincentego śledząc przemiany tradycji o najdawniejszych dziejach Polski w tych dwóch najstarszych utworach polskiej historiografii. To bardzo solidne stricte naukowe studium z mnóstwem przypisów. Nie czyta się może tej książki łatwo, ale myślę, że zainteresuje ona miłośników polskiego wczesnego średniowiecza. Tomasz Babnis