Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Emerytura szpiega Odejście na zasłużony wypoczynek, rezygnacja z pracy, oddanie się wszystkiemu temu na co wcześniej nie było czasu. Można napisać wiele słów odnoszących się do tego niezwykłego etapu życia zawodowego każdego człowieka, czyli przejścia na emeryturę. Oczywiście perspektywa tego okresu jest zależna od wieku – inaczej postrzegają go młodzi, inaczej osoby, które są co raz bliżej, a jeszcze inaczej ci, którzy ten okres osiągnęli, często rewidując własne wyobrażenia. Jednak dosyć często pokutuje obraz emeryta, którego praktycznie nic nie czeka poza chwilowymi aktywnościami, przysłowiowym bawieniem wnuków, czy też nieustanną walką z chorobami. Należy pamiętać, że emerytowany nie oznacza bezużyteczny. Każdy okres życia może przynieść coś pożytecznego innym, chociażby doświadczenie życiowe i zawodowe osób w wieku emerytalnym może być cenną lekcją. Taką hipotetyczną lekcję udziela Tess Gerritsen w powieści „Wybrzeże szpiegów”, gdzie naszymi „nauczycielami” są … szpiedzy-emeryci. Udawanie kogoś innego, niż się jest, czy też gra pozorów jest dosyć częstym motywem w powieściach kryminalnych. Któż bardziej reprezentuje te cechy niż szpiedzy. Powieści szpiegowskie oraz filmy z Jamsem Bondem na czele przyzwyczaiły nas do tajemniczego świata szpiegów, wartkiej akcji, częstych strzelanin i pościgów, gry o najwyższą stawkę oraz doskonale wyszkolonych ludzi. Tess Gerritsen doświadczona pisarka, która dzięki powieściom kryminalno-medycznym osiągnęła sławę, z czasem zaczęła skręcać w stronę samych kryminałów, powieści sensacyjnych okraszonych wątkami romansowo-obyczajowymi. Nowy cykl pod roboczym tytułem „Klub Martini”, którego pierwszy tom „Wybrzeże szpiegów” jest pierwszym krokiem autorki w stronę powieści szpiegowskich. Choć autorka sięga po znane w tego powieściach motywy, to nadaje mu nie co świeżości poprzez obsadzenie w głównych rolach szpiegów będących na emeryturze. Nie jest to powieść wyrazista, nowatorska, czy też oszałamiająca, wręcz nawet za spokojna jak na powieść szpiegowską, lecz prosta, przemyślana i nieprzegadana historia jest przyjemna w odbiorze, co nawet zachęca do sięgnięcia po przyszłe tomy. Maggie Bird przed kilkunastoma laty, po misji, która skończyła się tragicznie, odeszła z Agencji i długo szukała dla siebie miejsca. Znalazła je na farmie w Purity i wreszcie poczuła się bezpiecznie. Nie na długo jednak, bo podrzucone pod jej dom zwłoki kobiety, która dzień wcześniej wypytywała o jej ostatnią operację w CIA, burzą nowe życie Maggie. Była agentka wie, że to wiadomość od wrogów. Nie chce zdradzać policji szczegółów ze swojej przeszłości, bierze więc sprawiedliwość we własne ręce i zwraca się o pomoc do przyjaciół z Klubu Martini. Okazuje się, że z byciem szpiegiem jest trochę tak jak z jazdą na rowerze: człowiek nie zapomina jak to się robi. Zgodnie z zasadą, że życie w małomiasteczkowych społecznościach płynie leniwie, podobnie początkowa narracja w „Wybrzeżu szpiegów” nie grzeszy dynamiką. Powieść nie ma takiej początkowej, brutalnej siły jaką miały inne powieści autorki zwłaszcza spod znaku thrillerów medycznych. Oczywiście wszystko się zmienia wraz z pojawieniem się tajemniczej kobiety na podwórzu głównej bohaterki, choć tempo akcji diametralnie nie wzrasta. Narracja prowadzona jest w formie wzajemnie przeplatających się wydarzeń. Teraźniejsze oprócz przedstawienia głównych postaci cyklu, eksponują monotonne życie szpiegów-emerytów w małej miejscowości. Natomiast wydarzenia z przeszłości, które są o wiele ciekawsze a dodatkowo dominują w powieści, przedstawiają barwne życie bohaterki sprzed kilkudziesięciu lat, przez co dowiadujemy się coraz więcej i więcej, a tym samym chcemy poznać pełną historię. Maggie i jej przyjaciele nie są pierwszymi szpiegami na emeryturze, którzy zawitali w szeroko rozumianej popkulturze. Pewnie wielu czytelnikom podczas lektury „Wybrzeża szpiegów” na myśl będzie przychodził film „Red”. Poniekąd można znaleźć cechy wspólne, lecz w większości przypadków tematyka szpiegów-emerytów traktowana jest z przymrużeniem oka a ich poczynania okraszone są pewnym humorem i lekkością. Tess Gerritsen poważniej podchodzi do tematu, pokazując, że jej bohaterowie mimo obciążeń fizycznych mogą być nadal niebezpieczni, skuteczni, inteligentni a tym samym nie są bezużyteczni. Niezwykła grupa bohaterów, których po prostu nie sposób nie lubić. Jednym słowem są urzekający. W „Wybrzeżu szpiegów” prym wiodą kobiety. Zresztą rozdziały są napisane z perspektywy Maggie, jej znienawidzonej agentki oraz policjantki prowadzącej śledztwo. Różne pod względem wieku i doświadczeń kobiety, lecz ze wspólnym rysem charakterologicznym: samotne, lecz na tyle silne by radzić sobie w życiu oraz pogodzone z własnym losem. Tess Gerritsen stworzyła powieść szpiegowską w klimacie przytulnej opowieści. Owszem jest akcja, są ucieczki, pojawiają się trupy, lecz ten małomiasteczkowy spokój w połączeniu z przemyśleniami starszych ludzi wpływa na odbiór powieści. Autorka nie przytłacza czytelników przemocą, lecz pozwala wybrzmieć emocjom oraz historiom z minionego czasu z perspektywy byłych szpiegów. Oczywiście również tutaj można dostrzec pewne pójście na fabularną łatwiznę, co jest zwłaszcza widoczne w końcowych rozdziałach. Jednym słowem Tess Gerritsen w zakończeniu korzysta z utartych i przewidywalnych rozwiązań, lecz elegancki a zarazem prosty styl oraz ten niesamowicie przytulny klimat, pozwalają na pewne mankamenty przymknąć oko. Podsumowując, drodzy współczytelnicy być może po lekturze „Wybrzeża szpiegów” nie będziecie ani wstrząśnięci, ani zmieszani, lecz wbrew pozorom całą historię czyta się z dużą przyjemnością, a to chyba zgodzimy się, w książkach jest najważniejsze.