Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Nie da się ukryć, że do hr. Gurowskiego podeszliśmy z pewnym sceptycyzmem. Mocno przysłużyła się temu jego tożsamościowa apostazja, która jak wszystkie tego typu histeryczno-patetyczne gesty z dala zalatywała neofitą. No i trzeba przyznać, że intuicja nas tu nie zwiodła. Z drugiej strony okładka uśmiechała się do nas słodko porównaniem hrabiowskiego piśmiennictwa o Ameryce do samego Tocquevilla. A ponieważ wielbimy namiętnie o "Demokracji w Amerycę" i chętnie podnieślibyśmy ją do rangi lektur szkolnych, skusiliśmy się na konfrontację. No i niestety hr. Gurowski w tym zderzeniu wypada jak dla nas blado. O ile bowiem obserwacje Tocquevilla, oprócz niezwykłej celności oraz sporego ładunku krytycyzmu będącego dobrym punktem wyjścia do pewnego profetyzmu, przyniosły w efekcie diagnozę możliwych kierunków erozji amerykańskiego ludowładztwa. Konkluzje o charakterze uniwersalnym, nie tracącym na aktualności. O tyle obserwacje Gurowskiego zdecydowanie nie potrafiły wyjść poza mur światopoglądu autora. Przed ostatecznym opadem powieki, przy przedzieraniu się przez sążnisty styl hrabiego ratowała nas jedynie bezlitosna weryfikacja jego naiwnych prognoz przez Świat, który czemuś nie bardzo chciał podążyć ścieżkami ku Wielkiemu Ideałowi, którego zaczyn był łaskaw pan hrabia ujrzeć w USA. Zatem wbrew obwolucie, myśl i wizja oraz niewzruszona postępowość Gurowskiego z pewnością dałaby mu dziś etat w Wyborczej, niemniej jakiekolwiek porównania z Tocquevillem są tu co najmniej nieuprawnione.