Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Zbiór 9 specjalistycznych esejów około-aureliuszowych, tylko dla zainteresowanych i prawdziwych pasjonatów Marka Aureliusza. Ale przy okazji odkłamuje błędnie dziś używany termin „kosmopolityzm” (PWN: brak poczucia więzi z własnym państwem, przy deklaracji więzi z kulturą całego świata),jako postawy raczej przypominającej apatrydę, czyli osobę bez obywatelstwa, tymczasem kosmopolita jest patriotą wobec własnej ojczyzny, jednocześnie czuje się obywatelem kosmosu, czyli uporządkowanego bożym rozumem wszechświata. Kosmos – rozumnie uporządkowany świat, polis – miasto/państwo/społeczeństwo, czyli właściwie Królestwo Boże, którego obywatelami są niebianie – osoby bliskie Bogu. Kosmopolitą właściwie rozumianym był mędrzec (miłujący Mądrość Boga),a więc nie mógł nim być ateista. ------------------------ „Ostatnią rzeczą, za którą wyraża wdzięczność w księdze pierwszej, jest to, że „nie wpadł w ręce żadnego sofisty i nie wgłębiał się w pisarzy ani nie bawił się rozwiązywaniem sylogizmów, ani nie marnował czasu na badanie tajemnic nieba” (1.17),kiedy zapragnął poznać filozofię. W zgodzie z naukami Rustyka Marek chce zasady filozoficzne przekuć w praktykę. Odrzuca więc sofistykę i pisanie dzieł filozoficznych, podobnie jak zawiłe formy dociekań logicznych i przyrodniczych. Autor Rozmyślań uważa, że do studiów nad etyką niezbędny jest podstawowy zasób wiedzy z dziedziny logiki i przyrody. Bez badania przyrody i przyjęcia jej prawd nie można docenić efemeryczności ludzkiego życia (10.31). Niemniej należy odrzucić szczegółowe studia nad naturą i logiką, gdyż odrywają nas one od celu filozoficznego. Marek zauważa (7.67),że nawet nie będąc dialektykiem lub przyrodnikiem, można być wolnym i skromnym, i obywatelskim duchem przejętym, i bogu posłusznym”. „Na retorycznie lub rzeczywiście zadane przez Lucyliusza pytanie, skąd bierze się prawdziwe dobro, udziela odpowiedzi: „Odpowiadam: z czystego sumienia, z pięknych zamierzeń, z prawych poczynań, z nieprzywiązywania wagi do rzeczy przypadkowych i ze spokojnego przebiegu życia, stale trzymającego się jednej i tej samej drogi”. „Trzeba więc iść za tym, co pisze Marek Aureliusz i uznać, że wszyscy ludzie uczestniczą w rozumie, podczas gdy bezrozumni, sami skazując się na wygnanie, niszczą swe uczestnictwo w rozumie i rzeczywiście nie posiadają już godności człowieka”. „Ogarnijmy umysłem dwie rzeczypospolite: jedną wielką i prawdziwie pospolitą, która obejmuje świat bogów i ludzi, w której nie zwracamy uwagi na taki czy inny zakątek świata, ale granice jej zakreślamy blaskiem słońca, i drugą, z którą nas związał przypadek, że się w niej urodziliśmy (taka będzie rzeczpospolita bądź ateńska, bądź kartagińska, bądź każdego innego dowolnego państwa),i do której już nie należą wszyscy ludzie, lecz ściśle określeni”. Seneka „Jak pisał Hierokles, życie każdego człowieka zawiera się w koncentrycznych kołach, obejmujących krewnych, przyjaciół, obywateli itd., aż po całą ludzkość”. „Filozof, choć w społeczeństwie uchodzi za mędrca, jest (tylko) miłośnikiem mądrości. Mędrzec sądzi, że posiada mądrość, filozof – że jej poszukuje”. „Filozof jest wyczulony na ludzkie dusze – wśród zdrowych dusz stara się znaleźć przyjaciół, a od chorych stronić”.