Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Kilka dni temu, podczas dłuższej podróży koleją dane mi było wreszcie przeczytać Modela, debiutancką powieść młodej dziennikarki Marii Kądzielskiej. Książka mocno zaskoczyła mnie swoją formą. Umiejscowienie głównego bohatera w rzeczywistości abstrakcyjnego Miasta sprawia, że jego historia staję się wyjątkowo uniwersalna i dzięki temu może bez problemu przemówić zarówno do polskich, jak i (mam nadzieję wkrótce) zagranicznych czytelników. Tytułowy Model jest dla mnie archetypem młodego człowieka przyjeżdżającego z małej miejscowości do wielkiego miasta. Książka opisuje motywacje, wrażenia i emocje, które w mojej ocenie, w mniejszym lub większym stopniu dotyczą każdego, kto opuszcza swoje małe, przesiąknięte tradycją miasteczko i wyrusza w poszukiwaniu szczęścia i przyszłości do dużego ośrodka, w którym na każdym rogu obecny jest współczesny kapitalizm, gdzie życie toczy się w zawrotnym tempie, a status mieszkańca coraz bardziej determinowany jest rodzajem wykonywanej pracy i wysokością osiąganego dochodu, niż innymi jego cechami. Nie ma różnicy, czy jest to młody maturzysta z podkarpackiego miasteczka przyjeżdżający na studia do Warszawy, syn teksańskiego farmera poszukujący lepszego jutra w Nowym Jorku, czy młoda dziewczyna z dalekiej Syberii przeprowadzająca się do Moskwy. Każdy z nich bez wątpienia natychmiast po przyjeździe do wybranego przez siebie miasta zderzy się z wieloma dylematami, będzie poddawany presji pójścia na przeróżnego rodzaju kompromisy z samym sobą. Model opisuje modelowy przykład takiej przeprowadzki. Tytułowy bohater w krótkim czasie odnosi oszałamiający sukces w branży modelingu, staje się rozpoznawalny, jest obiektem inspiracji, jednocześnie zazdrości i szacunku. Jednak z biegiem czasu styl życia, który wydawałby się spełnieniem wszelkich marzeń, zaczyna nieznośnie mu ciążyć. Szczególnie nasila się to po spotkaniu przez niego młodej baletnicy, do której po raz pierwszy zaczyna odczuwać silne uczucie. Modela czyta się lekko i przyjemnie. Mimo tych cech, dzięki obecności filozoficznych i literackich nawiązań, lektura jest intelektualnie ciekawa i otwiera szerokie pole dla własnych przemyśleń oraz interpretacji. Autorce należy się zdecydowana pochwała za nieszablonowe i zajmujące ujęcie tematu, który w obecnych czasach jest na tyle powszechny, że dotyka już znaczną część społeczeństwa, szczególnie w tzw. rozwiniętych krajach kultury Zachodu. Mimo bardzo pozytywnych odczuć które towarzyszyły mi podczas lektury Modela daje się zauważyć, że narracja czasami prowadzona jest w sposób nierównomierny i zdarza się, że momentami "traci impet". Obok fragmentów wybitnych zdarzają się i te słabsze, których to obecność nie wpływa jednak negatywnie na całościową ocenę powieści. Biorąc pod uwagę, że Model jest debiutancką powieścią autorki, a już prezentuje konkretny literacki poziom pozostaje tylko z niecierpliwością czekać na kolejne dzieła. Książkę polecam w szczególności wszystkim, którzy szukają krótkiej i lekkiej, ale jednocześnie niebanalnej i zmuszającej do refleksji powieści, idealnej na wakacyjne wyjazdy, albo długie jesienne wieczory przy gorącej herbacie.