Jesteśmy społecznością, która kocha książki

To nie jest pozycja dla wchodzących w temat, a raczej dla osób, które już o tej wojnie trochę wiedzą i chcą poznać więcej istotnych szczegółów z jej dziejów. Skłonność autora do drobiazgowej rekonstrukcji wydarzeń pozwala dowiedzieć się naprawdę wiele. Nie jest to jednak pedantyzm w rodzaju XIX-wiecznych opracowań niemieckich. Wbrew tytułowi książka skupia się głównie na okresie od jesieni 1741 do podpisania traktatu pokojowego w 1742 roku. Wcześniejsze wydarzenia są potraktowane skrótowo, nie ma tu również opisu bitwy pod Małujowicami, czy sprawy sankcji pragmatycznej. Największą zaletą pisarstwa Weila jest stałe traktowanie wojny jako narzędzia i przedłużenia polityki. W ten sposób śledzimy nie tylko manewry wojsk i starcia pikiet oraz patroli. Dzięki obficie cytowanej dokumentacji dyplomatycznej z epoki możemy zrozumieć sens i celowość podejmowanych działań - zarówno militarnych, jak i politycznych. Weil rozprawia się z niektórymi mitami, jak np. rolą wojsk węgierskich w utrzymaniu Marii Teresy na tronie. Nie wybiela Francuzów, prezentując ich jako aktorów drugiego i trzeciego planu. Z książki wyłania się również niezbyt ciekawy obraz armii i polityki zagranicznej króla Augusta III. Konikiem autora jest nieprzerwanie cyniczny stosunek Fryderyka do sojuszników. Z kolei działania po tajnej konwencji w Knell Schnellendorf rzucają światło na jego późniejsze machinacje przy rozbiorze Polski. To właśnie podczas I wojny śląskiej przetestowano wiele ze stosowanych metod "faktów dokonanych", jak np. przesuwanie kordonów. Choć król Prus bez wątpienia przerastał dyplomatycznie wszystkich rywali, to mimo wszystko nie był wówczas pewny triumfu. Fascynujący jest opis sprzeczności w postępowaniu Fryderyka - aby nie upokorzyć Austrii i nie wzmocnić zbytnio swoich "sojuszników", ale jednocześnie aby nie pozwolić zwyciężyć Marii Teresie i uwikłać ją w jak najbardziej przedłużający się konflikt, bo tylko taka sytuacja była korzystna dla Prus. W tym kontekście istotny jest zwłaszcza opis fatalnej wyprawy na Morawy i nieudanej blokady Brna. Warto docenić spostrzeżenia autora, który na szczęście nie traktował czołobitnie Fryderyka, tak jak wielu autorów niemieckich. Niestety największą wadą książki jest chaos. Weil lubi przeskoczyć chronologię, znienacka przywołać maksymę cytowaną wiele stron wcześniej, w tym samym akapicie pisać na temat dwóch różnych książąt Leopoldów Anhalt-Dessau. Jego pisarstwo jest żywe i bogate w szczegóły, ale czasem dość mętne. Można się w tym czasem pogubić. Wysiłku czytelnika nie ułatwia tłumaczenie. Część nazw podawana jest w brzmieniu niemieckim - Brünn zamiast Brna, Deutsch Brod zamiast Havlíčkův Brod, a część w czeskim - np. Hradec Kralove. Ciężko się w tym czasem połapać. Również załączona mapa jest niestety nieczytelna. Przy lekturze najlepiej sprawdził się stary atlas PWN oraz mapa bitwy pod Chotusicami z "Fryderyk Wielki biografia wojskowa" Ch. Duffy'ego. Warto, ale pozycja tylko dla pasjonatów. 6,5/10