Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Przedmiotem zainteresowania M. Ferenca jest w tej pracy polski dwór ostatniego z Jagiellonów, Zygmunta Augusta. Autor skupia się tylko na jednym aspekcie badań nad tym zagadnieniem, a mianowicie nad jego składem i organizacją. Najpierw przedstawia hierarchię dworską z wyszczególnieniem trzech głównych grup: dworzan konnych, dworzan płatnych i sług pochodzących z dóbr królewskich, później natomiast omawia bardziej szczegółowo poszczególne podgrupy począwszy od urzędników dworskich po niezwykle liczną służbę stajenną. W ramach tych kolejnych rozdziałów analizuje poszczególne grupy dworzan: wymienia ich znanych z nazwiska przedstawicieli, w tabelach zestawia liczebność oraz ewentualne późniejsze awanse. Ostatni rozdział dotyczy wynagrodzeń, jakie ludzie dworu otrzymywali za swą służbę. Pracę uzupełnia obszerny aneks zawierający spis wszystkich znanych (choćby tylko z imienia) dworzan Zygmunta Augusta. Nie można powiedzieć, że „Dwór Zygmunta Augusta” czytało się dobrze, bo zdecydowanie nie jest to lektura wciągająca, niemniej podziwu godna jest pracowitość, z jaką Autor przeszukał XVI-wieczne źródła wyszukując w nich nieznanych skądinąd służących królewskich, choćby nigdy później już nie mieli się oni pojawić w źródłach. To z pewnością ważna praca dla badaczy XVI-wiecznych dziejów Polski, ale poza nimi chyba niewielu czytelników będzie zainteresowanych. Choć jej wartość naukowa jest niewątpliwie bardzo wysoka. Tomasz Babnis