Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Oryginalnie i ciekawie - zarówno o jedzeniu, jak i ogólnie o życiu w ZSRR, od samych jego początków aż po rozpad w końcu ubiegłego stulecia. Książka pasjonująca zarówno dla tych, których interesuje historia, jak i dla tych, którzy ciekawi są obyczajów gastronomicznych różnych narodów. Chociaż o Związku Radziecki nareszcie od 30 lat wolno nam mówić prawdę, Anya von Bremzen pisze o wielu sprawach, o których na pewno przeciętny polski czytelnik nie ma pojęcia. Część z nich to fakty istotne dla dziejów tej części świata, inne stanowią raczej garść pasjonujących drobiazgów, ale wszystkie podane są przez autorkę, jak przystało na dzieło pod takim tytułem, bardzo smakowicie. I to prawda, że na swoją ojczyznę Anya patrzy przez pryzmat stołu i tego, co na talerzu - a tu częściej bywało szaro, smętnie, mało i byle jak. Bo - o czym ja nie wiedziałam - niedostatki żywieniowe dotykały naszych wschodnich sąsiadów w wieku XX znacznie częściej niż nas, i były dużo bardziej dramatyczne. Po trochu odczuwam z Anyą von Bremzen dziwne powinowactwo dusz. Autorka z rozrzewnieniem wspomina niektóre z "przysmaków" swojego dzieciństwa, jak choćby tuszonkę czy "sosiki", choć zarazem szczerze przyznaje, że cymesem to było na zasadzie "na bezrybiu i rak ryba". Podobnie jest ze mną. Czule wspominam choćby takie przeboje PRL, jak konserwa turystyczna, panierowane "kotleciki" z mortadeli czy kiełbaski leszczyńskie. Wiem, co teraz pomyślą młodsi ode mnie: że to paskudztwo nad paskudztwami. Tak, macie rację! Ale kto pamięta surrealistyczne czasu muzeów octu, w jakie zamieniono nam sklepy spożywcze, pewnie zrozumie te nostalgiczne ciągotki. Kiełbasek leszczyńskich, przynajmniej takich jak dawniej (szare niczym tektura, przedziwnie piankowatej struktury i o smaku nasuwającym myśl, że to istotnie tektura) już nie ma, współczesna mortadela, blado beżowa i mamlata, jest niejadalna, ale ciągle jeszcze można rozkoszować się "Turystyczną" (choć jak na mój gust jedynie "Konserwa podobna do tej z PRLu" od jednego z małopolskich producentów zasługuje na uwagę). I tak, znów macie rację: cholernie niezdrowe i tuczące, prawdopodobnie 120 gramów tłuszczu na 100 gramów produktu, ale... To moje dzieciństwo. A wcinając kanapkę z tym niegdysiejszym delikatesem, warto pomyśleć o naszej własnej historii widzianej z talerza.