Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Mezopotamia” cenionego sumerologa Jana Brauna (tak naprawdę jest to praca wielu różnych autorów z jego wkładem i pod jego redakcją) to jeden z pierwszych kompleksowych polskich podręczników traktujących o starożytnej Mezopotamii, po raz pierwszy wydany w 1971, kilka lat po książce Bielickiego. Bielicki opowiadał tylko o samych Sumerach, a Braun postanowił opowiedzieć, z pomocą innych autorów, o dziejach całej Mezopotamii. To, co odróżnia podręcznik Brauna od podręcznika Bielickiego, to nie tylko objęcie szerszego zakresu czasowego. Przede wszystkim „Mezopotamię” Brauna odróżnia – i charakteryzuje – encyklopedyczność, zarówno w formie jak i treści. Książka ta jest zbliżona swoją konstrukcją do encyklopedii. O ile u Bielickiego różne wątki w narracji swobodnie się przeplatały, tak tutaj każdy rozdział poświęcony jest innemu aspektowi dziejów Mezopotamii, przedstawia jeden temat po drugim osobno, autonomicznie. Jest tu rozdział o geografii regionu, rozdział o antropologii, rozdział o językach regionu, rozdział o prawodawstwie, rozdział o piśmiennictwie, rozdział o religii czy rozdział o sztuce. Taka kompozycja przywodzi na myśl artykuł na Wikipedii – Mezopotamia jest tematem artykułu, a każdy rozdział w książce odpowiada jakby poszczególnym sekcjom wikipedyjnego artykułu i traktuje o innym aspekcie. Podobieństwo do Wikipedii widoczne jest jeszcze w niezwykle szczegółowym, wręcz pedantycznym spisie treści, w którym zawartość każdego rozdziału jest rozpisana na mniejsze podpunkty, a te na jeszcze mniejsze jednostki. Również język jest suchy i encyklopedyczny, trudno tu o jakąś autorską narrację, jest tylko beznamiętne wypisywanie kolejnych informacji – do tego ich objętość jest raczej zwarta i nieobszerna, ogranicza się do ogólnych faktów, bez rozdrabniania się. Na zakończenie każdego rozdziału przedstawiana jest bibliografia, którą wspomagano się przy jego opracowywaniu, co różni się od Wikipedii, ale za to przypomina klasyczną papierową encyklopedię. Z uwagi na datę powstania, książka ta przedstawia stan wiedzy odpowiadający latom 60-tym. W swoim czasie była z pewnością przydatna.