Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wspomnienia jezuity Waltera J. Ciszka czyta się jednym tchem, chociaż skłaniają one też do wielu refleksji na temat kondycji człowieka i jego relacji z Bogiem. Przyznam, że książka mnie zaskoczyła treścią i przesłaniem. Spodziewałam się szczegółowej relacji z gehenny, jaką autor przeszedł w sowieckich więzieniach i w łagrach. Tymczasem duchowny więcej pisze o przemyśleniach, do jakich skłoniło go własne i cudze cierpienie. To na pewno rzadkie w literaturze i ciekawe spojrzenie na stalinowski totalitaryzm i jego skutki. Ksiądz Ciszek był wykształconym człowiekiem, kapłanem z powołaniem, duszą i ciałem oddanym swojej misji. Gdy w czasie drugiej wojny światowej znalazł się na terenach Polski okupowanej przez sowietów, postanowił stać się duchowym przewodnikiem i opiekunem najbardziej cierpiących – aresztowanych i wywiezionych w głąb Rosji więźniów. Szybko okazało się jednak, że wzniosłe idee w zderzeniu z rzeczywistością muszą zostać poddane próbie, która przerasta możliwości człowieka. Ksiądz Ciszek pisze szczerze o chwilach zwątpienia i załamania w okresie, gdy był torturowany na okrytej czarną sławą Łubiance. Dopiero wówczas zrozumiał, czym tak naprawdę jest zło, przemoc i pogarda wobec drugiego człowieka. Wiara w Boga i jego wolę była siłą, która pozwalała mu przetrwać najtrudniejsze chwile. A tych było sporo, o czym autor opowiada bez przemilczeń, analizując jednocześnie mechanizmy stalinizmu, pisząc o sposobach prowadzenia przesłuchań, które tak naprawdę były upadlającymi fizycznie i psychicznie torturami. Kolejnym etapem w życiu duchownego była kilkunastoletnia walka o przetrwanie w łagrach. Dopiero wówczas zdał on sobie sprawę, jak ważne jest ludzkie ciało i jego kondycja – przetrwać mogli tylko najsilniejsi, co zdawało się przeczyć dotychczasowym przekonaniom księdza. Była to dla niego kolejna wielka lekcja życia i konfrontacji dobra ze złem. Była to również wielka próba wiary, z której udało mu się wyjść zwycięsko. Nie stało się to jednak szybko i lekko, wymagało wielu cierpień i determinacji. Czytając te wspomnienia, nieraz podziwiałam autora i niemal zazdrościłam mu siły wiary, zwłaszcza, że poddany on został niewyobrażalnej próbie, w czasach terroru, pogardy i powszechnego zwątpienia. W wielu ludziach rodziło się pytanie: gdzie jest Bóg, który pozwala na takie okrucieństwa? Księdzu Ciszkowi udało się znaleźć odpowiedź. By przekonać się, jak ona brzmi, trzeba uzbroić się w cierpliwość, ale warto to zrobić, bo tłumaczenie daje wiele do myślenia, nie tylko na tematy religijne. „…bo Ty jesteś ze mną” to książka dla każdego. Na pewno okaże się ona interesującą lekturą dla wierzących czytelników, ale może zaciekawić także ateistów. To również jedyny w swoim rodzaju dokument na temat sowieckich kazamatów i obozów pracy. Zaletą wspomnień jest również przystępny język – autor pisze o wielkich i ważnych rzeczach w sposób prosty, a to niełatwa sztuka.