Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"[...]nikt z nas nie przeżyje. Prędzej czy później nas rozstrzelają [...]"- tak mówił zamordowany potem w katyńskim lesie gen. Mieczysław Smorawiński do towarzysza niewoli w czasie ich pobytu w obozie NKWD w Kozielsku. Broszura "Katyń 1940-2020. Zbrodnia. Kłamstwo. Pamięć" to zbiór czterech artykułów, w których odnajdziemy uporządkowane treści dotyczące zbrodni na uwięzionych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. O ile w odniesieniu do samej zbrodni zawarty materiał w pierwszym artykule Sławomira Kalbarczyka zasadniczo nie wnosi wiele nowego ponad to, co dotychczas zebrano w literaturze, to kolejne rozdziały dotykają już materii, nad którą historycy pracują intensywnie po zmianach politycznych w 89 roku mając szerszy dostęp do dokumentacji. Szczególnie polecić należy artykuł "Śledztwo katyńskie i jego perspektywy". Odkąd ster władzy w Rosji przejął Putin polityka historyczna tego kraju przypomina najgorsze lata propagandy stalinowskiej. Prowadzone od listopada 2004 roku (!) działania polskich prokuratorów natrafiają na zmowę milczenia organów rosyjskich, podobnie zresztą jak i białoruskich. W polskiej historiografii już zakotwiczyło pojęcie "anty-Katyń", czyli propagandowe treści rosyjskie sugerujące masowe mordy dokonywane przez Polaków na jeńcach radzieckich w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Retoryka "anty-Katynia" czyni Piłsudskiego założycielem obozów koncentracyjnych i zbrodniarzem niczym nie różniącym się od Stalina, a oddani Putinowi historycy udostępniają rzekome druty kolczaste, którymi obozy dla czerwonoarmistów miały być otoczone. Propaganda PRL-u na usługach Moskwy w myśl teorii Goebbelsa, że kłamstwo powtarzane tysiąc razy staje się prawdą, nie przyniosła należytych efektów. A uruchomiono wszystko, co możliwe, od SB i cenzury, na mszach św. kończąc, by przekonać o winie Niemców. O Katyniu wiedzieli niemal wszyscy, chociaż tylko najbardziej zdeterminowani mieli siłę, by przez dekady demonstrować prawdę i odwagę, by odbierać za nią ciosy. Pomyśleć, że jeszcze w styczniu 1989 roku "nieustaleni sprawcy" zamordowali jednego z tych odważnych, nieustająco kultywującego pamięc o Katyniu. Przeinaczanie historii wydaje się łatwe, mając za sobą cały aparat przemocy i propagandy oraz, co także należy zaznaczyć, bardzo wstrzemięźliwe w tej materii działania aliantów zachodnich, najpierw nie zamierzających tracić sojusznika przeciw III Rzeszy, a potem obawiających się niepotrzebnych napięć z ZSRR. Prawda zwyciężyła, ale Putin robi dziś wszystko, by ją znów przemilczeć, a do dnia dzisiejszego nikt formalnie nie osądził zbrodni katyńskiej na forum międzynarodowym. Broszura, znakomita merytorycznie, zwięzła w treści, a jednocześnie wzbogacona materiałami źródłowymi i zdjęciami dokumentalnymi idealnie nadaje się do wykorzystania w szkole. Polecam pasjonatom i nauczycielom historii.