Urodziła się w 1962 roku w Sulechowie. Następnie przeniosła się z rodzicami do Kietrza, gdzie ukończyła liceum. Na kierunek studiów wybrała psychologię, ukończyła ją na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach pracowała jako psychoterapeutka w poradni zdrowia psychicznego w Wałbrzychu. Gdy napisane przez nią książki zyskały popularność wśród czytelników i krytyków, zrezygnowała z pracy i po przeprowadzeniu się do Nowej Rudy poświęciła się pisaniu.

Olga Tokarczuk została uhonorowana wieloma nagrodami, m.in. nagrodą Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, nagrodą Fundacji im. Kościelskich (1997), Paszportem Polityki oraz dwukrotnie Literacką Nagrodą Nike (w 2007 roku za „Biegunów” i w 2015 za „Księgi Jakubowe”). Pięciokrotnie została laureatką Czytelników „Nike”.

Autorka tak wyjaśnia, czym dla niej jest pisanie:

Pierwszą jej dobrze przyjętą przez czytelników i krytykę książką była powieść Podróż ludzi Księgi (1993), opowiadające o tajnym stowarzyszeniu ludzi zamierzających odnaleźć Świętą Księgę, którą Bóg miał dać Adamowi. Akcja powieści toczy się w XVII wieku we Francji i Hiszpanii. Ramę fabularną tworzą przygody poszukiwaczy Księgi. Odczytując historię dosłownie, można powiedzieć, że traktuje ona o nieudanej wyprawie po tajemniczą Księgę, w trakcie której dwoje głównych bohaterów zakochuje się w sobie.

„Bycie dorosłym jest zawsze pozostawaniem w masce. Człowiek prawdziwie dojrzały sprowadza się do dziecka, od którego się zaczął. (...) To, co później robi się w życiu, jest ciągłym prowadzeniem dialogu ze sobą jako dzieckiem".

Druga powieść autorki E.E. (1995) to historia, która rozgrywa się w trochę bliższej nam przeszłości – we Wrocławiu początków XX wieku. Jej główną bohaterką jest piętnastoletnia Erna Eltzner, z pozoru niewyróżniająca się niczym szczególnym córka niemieckiego fabrykanta. Pewnego dnia zaczyna przejawiać zdolności mediumiczne. Dziewczyna dojrzewa wraz ze swoim stuleciem – równie nieukształtowanym i zagadkowym jak ona. W dziwny sposób bardziej niż świat zmarłych odbija świat żywych. To powieść, która utorowała Oldze Tokarczuk uznanie czytelników i krytyków.

Głośny sukces odniosła trzecia powieść pisarki – Prawiek i inne czasy (1996). Prawiek – wieś położona w centrum Polski – tutaj codzienność splata się z niezwykłością, rzeczywistość z mitem, a powszednie życie jest ważniejsze od wielkich wydarzeń. W burzliwych latach XX wieku kilka pokoleń kilku rodzin mieszkających w Prawieku walczy o swoje szczęście i przyszłość. Ich losy układają się w uniwersalną opowieść o czasie, przemijaniu i ludzkim losie.

„Ludzie marzą i mylą marzenia z tym, co uważają za rzeczywistość". 

Kolejną książką, utrzymaną już w innym klimacie, był Dom dzienny, dom nocny (1998). To prawdopodobnie najbardziej osobista książka pisarki. Opowiada w niej o okolicach, w których mieszka na stałe – o wsi w Sudetach na pograniczu polski-czeskim. Ta książka była finalistką IMPAC, dublińskiej nagrody literackiej.

„Jedyne, co mi pozostanie, to dziwić się, że do tej pory nie widziałam początku tak oczywistego, który na dodatek nie tkwi tam, gdzie sądziłam - w myślach, ideach, wzorach matematycznych, rachunkach prawdopodobieństwa - ale w samych wydarzeniach. Osią świata są powtarzalne konfigurację chwil, ruchów i gestów. Nie wydarza się nic nowego".

Kolejna książka autorki ukazała się w 2011 roku i był to zbiór opowiadań Gra na wielu bębenkach. Za zasłoną codzienności autorka dostrzega zawsze coś, co burzy porządek i niepokoi. Odkrywamy to w intrygującej opowieści o czytelniczce kryminałów, w napisanym ze swadą historycznym apokryfie czy w miniaturze o angielskim profesorze, który przybywa do Warszawy 12 grudnia 1981 roku i nazajutrz budzi się w obcej i niezrozumiałej krainie... Każde z opowiadań zamieszczonych w książce w odmienny, często zaskakujący sposób ożywia, przeformułowuje lub ocala bogactwo krótkiej formy.

W roku 2006 ukazała się książka Anna In w grobowcach świata, powstała w ramach międzynarodowej serii „Mity”. Oprócz Olgi Tokarczuk uczestniczyła w nim m.in. Margaret Atwood. Tokarczuk uwspółcześnia mit pochodzący sprzed niemal czterech tysięcy lat - historię o sumeryjskiej bogini Inannie, która zstąpiła do krainy zmarłych. Z rozmachem stwarza różnobarwną, rozpisaną na wiele głosów opowieść, w której wizja nowoczesności splata się z tym, co uniwersalne - ponadczasową, głęboko ludzką historią o przezwyciężaniu śmierci.

W rok później ukazała się jedna z najbardziej nagradzanych książek autorki – Bieguni. Od dawnych sułtańskich pałaców przez siedemnastowieczne gabinety osobliwości po współczesne hale odlotów – Olga Tokarczuk zabiera tu czytelników w niezwykłą podróż przez różne miejsca i czasy. Zaprasza do wspólnego oswajania migotliwej, fragmentarycznej rzeczywistości, do porzucania utartych szlaków. Ta powieść nie ma granic – dzieje się na całym świecie. Ta druga powieść została nominowana do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, a także nagrodzona Nagrodą Literacką Nike 2008.

Po „Biegunach” Tokarczuk wzięła na warsztat powieść kryminalną – w ten sposób powstała książka nazywana czasem thrillerem moralnym czy ekologicznym, Prowadź swój pług przez kości umarłych, inspirowana cytatem z Williama Blake'a. Zimą piękna Kotlina Kłodzka jest miejscem mało przyjaznym i opustoszałym. Wśród nielicznych mieszkańców pozostała Janina Duszejko - miłośniczka astrologii, która w wolnych chwilach dogląda domów nieobecnych sąsiadów i tłumaczy poezję Blake'a. Niespodziewanie przez tę spokojną okolicę przetacza się fala morderstw, których ofiarami padają myśliwi. Czy to możliwe, by - jak sugeruje Duszejko - to zwierzęta zaczęły czyhać na życie swoich oprawców? Wszak Blake pisał: „Błąkająca się Sarna po lesie / Ludzkiej Duszy niepokój niesie".

Następnie pisarka wydała zbiór esejów Moment niedźwiedzia. Zastanawia się w nich nad kwestiami związanymi z ciałem, seksualnością i śmiercią, nad uwikłaniem w płeć, a także nad uwiedzeniem darkroomem. Pojawiają się teksty o Michelu Faberze i Matriksie. Tokarczuk pisze także o swoich podróżach, mapach lęków i lądów, ulicach Amsterdamu i horyzoncie Masywu Ślęży.

„Wierzę, że uznawanie czegoś za oczywiste wcale nie wiąże się z kwestią faktów, lecz raczej umowy społecznej i przyzwyczajeń naszego umysłu, tym samym należy bardziej do dziedziny psychologii niż fizyki".

Książka ukazała się pod patronatem lubimyczytać.pl.

Ostatnią i możliwe, że najgłośniejszą powieścią Olgi Tokarczuk są Księgi Jakubowe (2014) – epicka opowieść o Jakubie Franku, żydowskim mesjaszu żyjącym w XVII wieku na wschodnich rubieżach Rzeczpospolitej. Niemal tysiąc stron, kilkadziesiąt wątków i postaci – powieść imponuje literackim rozmachem, wielością poziomów i możliwych interpretacji. Za „Księgi Jakubowe” pisarka otrzymała Nagrodę Literacką Nike 2015.

„Każde miejsce ma dwie postaci, każde miejsce jest podwójne. To, co wzniosłe jest jednocześnie upadłe. To, co miłosierne, jest jednocześnie podłe. W największej ciemności tkwi iskra najpotężniejszego światła, i odwrotnie: tam, gdzie panuje wszechobecna jasność, nasienie ciemności kryje się w pestce światła".

Czytaliście książki Olgi Tokarczuk? Które tytuły zrobiły na Was największe wrażenie?